Хэрэглэгчийн зан төлөв гэж юу вэ?

Зах зээл, эдийн засгийг хөдөлгөгч томоохон хүчин зүйл бол хэрэглэгч юм. Тэгвэл хэрэглэгч юу боддог? юуг хүсдэг? зан төлөв нь ямар болохыг сайн судлах хэрэгтэй болдог. "Хэрэглэгч та хаан" гэх сүржин уриа лого-г олон удаа харж бас сонсож байсан биз ээ. Би ч бас өмнө нь өөрийгөө хаан учираас хамгийн сайн үйлчилгээ, бүтээгдэхүүнийг хүртэх зохистой нэгэн гэж боддог байлаа. Гэтэл яг үнэндээ "Хаан" гэдэг цаасан малгай өмсөөд л хошгироод яваад байдаг байснаа ойлгосон юм. Гэхдээ мэдээж байгууллагын талаас хэрэглэгчийнхээ хүссэн зүйлийг хийж байж л ашиг орлого олох учираас ингэхээс өөр аргагүй л байсан байсан байх. Хэрэглэгчид ч гэсэн чих гижигдсэн уран гоё үгэнд дуртай болохоор арга ч үгүй биз.

Одооноос эхлээд яг хэрэглэгч гэж хэн болох хэрэглэгчийн зан төлөв гэж юу болох талаарх эрдэмтэд судлаачидын гаргасан тодорхойлолт болон судалгаанаас сонирхоцгооё~

Эхлээд хэрэглэгч(consumer or customer) гэж хэн бэ гэдгийг хүргэе. Монгол хэл дээр хэрэглэгч гэж нэг үгээр хэрэглэгддэг боловч Англи үгнээс нь харвал 2 өөр утга агуулсан 2 өөр үг байдаг.
Customer: Компанийн бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээг шууд болон шууд бус замаар худалдан авч буй нэгэн (Энэ төрөлд ихэвчлэн албан байгууллага хоорондын худалдаа болон худалдагч нар бараа бүтээгдэхүүнээ компаниас худалдан авах үед B2B or B2C худалдааны объектыг хэлдэг байна)
Consumer: Бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээг хэрэглэж байгаа нэгэн (Энэ төрөлд багтаж байгаа хэрэглэгч нь хувь хүмүүс юм, эцсийн хэрэглэгч ч гэж хэлэх тохиолдол байдаг. В2С худалдааны объектыг хэлдэг байна.)

Хэрэглэгчийн зан үйлийн талаар маш олон тодорхойлолт байдаг, тэр дундаас Монголд хамгийн ихээр хэрэглэдэг тодорхойлолт нь:
Хэрэглэгчийн зан төлөв(Consumer Behavior) гэдэг бол пүүсээс явуулж байгаа маркетингийн үйл ажиллагаанд хариу үйлдэл үзүүлж худалдан авах үгүйгээр хэмжигдэж байгаа хэрэглэгчдийн зан авир юм.

Дэлхийд хамгийн алдартай тодорхойлолт нь:
Consumer behavior is those acts of individuals directly involved in obtaining and using economic goods and services, including the decision processes that precede and determine these acts (Engel, Kollat, & Blackwell) юм.

Хэрэглэгчийн зан төлөвт нөлөөлдөг маш олон хүчин зүйлс байдаг. Сэтгэлзүйн хүчин зүйлс, нийгэм соёлын, нөхцөл байдлын, маркетингийн хольцын болон гадна дотны өрсөлдөгчийн гэх мэт маш олон нөлөөлөл нөлөөлдөг. Энэ бүхнийг дараа дараагийн дугаараас нэг нэгээр нь бичих болно.

Маркетинг гэж юу вэ?

Маркетинг гэж юу вэ? Ихэнх маркетингийн хичээл бүрийн эхэнд энэ асуулт байдаг.
Мэдээж хичээл бүрийн эхэнд байдаг маркетингийн тодорхойлолтыг дахин нэг давтахад илүүдэхгүй мэт санагднам. Багш маань энэ хичээлийг орж эхлэхдээ ингэж хэлсэн юм.
- "Marketing is everything".
Багшийн маань зааж байгаа хичээл болохоор л ингэж хэлж байгаа байх гэж бодсон чинь, энэ хичээлийг сонсох тусам үнэхээр л маркетинг бол бүх зүйлийн үндэс болдог учир яах ч аргагүй л everything байлаа.
Багш маань мэдээж дараа нь ингэж хэлэв
- Гэхдээ та нар шалгалтын цаасан дээр маркетингийн тодорхойлолтыг бич гэсэн асуултын хариулт болгож үүнийг бичвэл 0(тэг) оноо авна гэж хэлсэн юм, хэдийгээр шалгалтын хуудсан дээрээ ингэж бичвэл 0(тэг) оноо авах ч гэсэн энэ бол үнэн юм.

За одоо оршил хэсгээ болиод маркетингийг жинхэнээсээ эрдэмтэд болон олон улсын байгууллагаас хэрхэн тодорхойлсоныг хүргэе.
Маркетинг(Marketing) гэдэг нь:
Хэрэглэгчийн байр сууринаас бүх л зүйлийг бодож үйлдэх үйл явц юм.

Маш олон тодорхойлолтууд байдгаас надад хамгийн ихээр таалагдсан тодорхойлолтыг хүргэе
- "Хэрэглэгчийг сайн ойлгон, бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээгээрээ хэрэглэгчийн хэрэгцээг хангаснаараа худалдан авалт бий болгох нөхцөл байдлыг бүрдүүлэх явц" Петр Дракер

- Филип Котлерын тодорхойлолтоос үзвэл, маркетинг нь "Бүтээгдэхүүн болон үнэ цэнийг (value) бий болгон бусадтай солилцох замаар хувь хүн буюу байгууллагууд хэрэгцээтэй буюу хүсч байгаа зүйлсээ олж авахын тулд явуулах нийгэм, бизнесийн үйл явц" юм.

Бусад судлаачид, байгууллагын хувьд маркетингийг янз бүрээр тодорхойлдог боловч алийг нь ч авч үзсэн маркетинг нь худалдаа арилжаа, солилцоотой холбоотой өргөн хүрээтэй ойлголт болно.
● Толь бичигт: үйлдвэрлэгчээс хэрэглэгч хүртэл мөн хэрэглэгчид хэрэгтэй бүхий л үйлчилгээ хүргэгдэх хүртэлх бүхий л зүйлсийг хамруулсан үйл ажиллагаа
● Эдийн засгийн салбарт: бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээг үйлдвэрлэгчээс хэрэглэгчид саадгүй хүргэгдэх бизнес үйл ажиллагаа
● Үл хөдлөх хөрөнгийн салбарт: үйлдвэрлэгчид үйлдвэрлэх түүхий эдийг нийлүүлж, хэрэглэгчид бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээг хүргэж ашиг олох ба мөн нийгэм дэх үйлдвэрлэл худалдан авалтыг нэмэх борлуулалтын төлөвлөгөө болон үйл ажилгааны явц
● Сэтгэл судлалын салбарт: эдийн засаг болон менежементтэй холбоотой үг хэллэг. Үйлдвэрлэгчийн бүтээсэн бүтээгдэхүүн болон үйлчилгээг үр ашигтайгаар хэрэглэгчид хүргэх мөн борлуулах үйл хөдлөлтэй холбоотой системчилсэн эдийн засгийн болон менежментийн ерөнхий нэр томъёо
гэх мэтчилэнгээр олон талаас үздэг байх юм.
Ямартай ч байсан "Marketing is everything"

Мэндчилгээ

2010оны 5сарын 30-аас эхлэн өөрийн гэсэн блогоо нээхээр шийдлээ.
Яг одоо өөрийн сурж буй мэргэжлийнхээ талаар мөн сонсож мэдсэн зүйлийнхээ талаар хуваалцахаар шийдлээ.
Эргээд бас надад ч хэрэгтэй мэт санагдаад
За амжилт